Interview met stedenbouwkundig ontwerper De Pas
3 november '23
Andre de Wilde is stedenbouwkundig ontwerper bij Aveco de Bondt en is verantwoordelijk voor het ontwerp van de ruimtelijke plannen van De Pas. Hoe die plannen eruit zien voor dit project? Andre vertelt!
Wat doet een stedenbouwkundige precies?
“Een stedenbouwkundige ontwerpt ruimtelijk plannen. Dat wil zeggen dat je ontwerpen maakt voor nieuwbouwwijken of bedrijventerreinen. Wat een stedenbouwkundige in essentie doet is een plek definiëren. Het woord ‘steden’ komt dan ook niet van stad, maar van hofsteden of bedsteden, wat plek of plaats betekent. En eigenlijk ga je bij elke opgave na wat precies het bijzondere van de plek is. En hoe geven we daar vorm aan. Zoals we dat nu ook voor De Pas hebben gedaan.”
Wat zijn de verschillende keuzes die gemaakt zijn en waarom?
“De Pas grenst aan de bestaande bebouwde kom van Elst, dus dan heb je al een uitgangspunt waar je mee kunt gaan werken. Dus we hebben de nieuwbouwwijk De Pas ook willen aansluiten op Elst. Dat hebben we onder andere gedaan door de groene doorlijning, de groene as die in de wijk Brienenshof zit, ten noorden van de Groenstraat. Die hebben we ook doorgetrokken in De Pas en daarmee heb je gelijk een verbinding met die bestaande wijk Brienenshof. Maar ook een visuele verbinding met het centrum van Elst, omdat je aan het eind van die groene as de Grote Kerk in het centrum van Elst ziet staan.
Enerzijds grenst De Pas dus aan het bestaande dorp Elst en anderzijds grenst het ook aan het landelijk gebied. En wat we hebben er daarnaast voor gezorgd dat De Pas ook aansluit op het landelijk gebied door bij de entree aan de Olympia Singel twee groene entrees te maken.”
Wat waren de uitgangspunten bij het ontwerp van De Pas?
“Voordat wij bij het project betrokken raakten waren er al een aantal participatietrajecten geweest met bewoners en belangstellenden die in De Pas willen gaan wonen. En daar kwamen vier kernwaarden naar voren. Het waren de vier kernwaarden: verenigd, natuurlijk, mix en gemoedelijk. Daar hebben we echt vorm aan gegeven met De Pas.”
Waaruit kon je inspiratie putten?
“Onder andere uit die kernwaarden. Maar het sluit ook wel heel nauw aan bij de manier waarop ik graag stedenbouw bedrijf en plannen maak. Dat mag gewoon op een hele vanzelfsprekende manier vorm krijgen. En wat je in Elst ziet, ook specifiek voor De Pas, is dat het een hele dorpse verkaveling krijgt waar je die gemoedelijkheid in terugziet en waar je die mix van woningen in terugziet.”
Waren er uitdagingen waar jullie rekening mee dienden te houden?
“Toen we aan het plan begonnen, stond vast dat er maximaal 350 woningen in De Pas gerealiseerd mochten worden. En we kwamen er al snel achter dat dit goed inpasbaar was, waardoor we ook veel ruimte voor groen over konden houden.
Zo hebben we ongeveer 2,5 keer de gemeentelijke groen norm toegepast in De Pas. En daar was het ook nodig omdat alle regen die valt boven De Pas een plek hebben kunnen geven zodat het langzaam kan indalen in de bodem.”
In hoeverre speelt duurzaamheid een rol in dit stedenbouwkundige plan?
“Het gaat over de natuurlijk ingerichte omgeving. Wat zich vertaalt in veel plantensoorten en leidt tot biodiversiteit. Het gaat ook over het toepassen van zo min mogelijk verhardingen in de openbare ruimte. Zo voeren we de parkeervakken uit in gras betontegels waarbij je dus niet alleen verhardingen hebt, maar ook gras onder je parkeerplek. In het plan wordt een grote mix aan woningtypes geprojecteerd en gebouwd, maar ook veel verschillende doelgroepen waar jong, oud en starters een plek kunnen krijgen. En wat ik zelf heel mooi vind, is dat we in dit plan ook twee gastenverblijven voor dementerende ouderen hebben gerealiseerd en ervoor zorgt dat ook mensen met een beperking in een normale woonwijk kunnen leven.
Tot slot was een van de kernwaarden: gemoedelijkheid. Hoe leef je samen in zo'n nieuwe woonbuurt als De Pas? We hebben een informeel stedenbouwkundig plan gemaakt met gebogen en verspringende rooilijnen. En dat resulteert in allerlei intieme plekken waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Bijvoorbeeld de hofjes. Maar het kan ook in het een van de groene doorlijningen zijn waar in het park een leuk bankje is neergezet.”